skoool™.com
 

 
skoool updates
skoool-un dərslərinə tez keçid.

Mikrodalğalar

Fotosintez prosesində yarpağın rolu

Elektromaqnit radiasiyası

 

« geri 
Yer kürəsi və Atmosferdə Dəyişikliklər (Yuxarı)
 
Atmosfer | İlkin Atmosfer | Fotosintez | Süxurlar və qazıntı halında olan yanacaqlar
 
Atmosfer

Yer kürəsi atmosfer adlanan nazik qaz qatı ilə əhatə olunub. .

Bu Yer kürəsindəki temperaturu sabit saxlayır və onun tərkibində orqanizmlərin yaşamasına imkan yaradan qazlar vardır.

Atmosferdəki müxtəlif qazların nisbətləri:
  • 4/5 (80%) azot
  • 1/5 (20%) oksigen
  • Karbon dioksid, su buxarıtəsirsiz qazlar kimi az miqdarda digər qazlar
Bu nisbətlər canlı orqanizmlərin fəaliyyəti sayəsində təxminən 200 milyon il eyni qalıb.

İlkin Atmosfer

Yer kürəsinin mövcudluğunun birinci milyard ilində ilkin atmosferi formalaşdırmış qazları buraxan çoxlu vulkanik aktivlik olub

Əsas qaz yəqin ki su buxarı və ammonyakmetanın kiçik miqdarı ilə birlikdə karbon dioksid olub

Az miqdarda oksigen olub və ya heç olmayıb.

Mars və Venerada atmosfer bu gün əsasən kiçik miqdarda oksigenlə karbon dioksiddir.

Yer kürəsi soyuduqda, su buxarı qatılaşaraq okeanları əmələ gətirib.

İlkin yaşayış formaları suda inkişaf edib.

Bunlara yosun (sadə bitkilər) və bakteriya daxildir>.

Fotosintez

Təqribən 400 milyard il bundan əvvəl yerdə bitkilər peyda olub.

Bu bitkilər Yer səthinin çox hissəsini əhatə ediblər.

Onlar fotosintez prosesində karbon dioksidi sorub, oksigeni buraxıblar.

 

 

 

işıq

 

 

 

karbon dioksid

+

su

   —›

qlükoza

+

oksigen

 

 

 

Xlorofil

     

Bu reaksiya heyvanların mövcudluğu üçün vacibdir.

Oksigenin səviyyəsi artdığına görə mikroorqanizmlər üçün əlverişli olan daha az areal yaranırdı.

Oksigenin bir hissəsi Yer kürəsi ətrafında Günəşdən gələn zərərli ultrabənövşəyi şüaları süzən qat əmələ gətirərək ozon qazına çevrilirdi. Bu yeni orqanizmlərin inkişaf etməsinə imkan verdi.

Metan və ammonyak azaldı, çünki onlar oksigenlə reaksiyaya girirlər. Ammonyakın oksigen ilə reaksiyası azot buraxırdı.

ammonyak

+

oksigen

—›

azot

+

su


Azotun çoxu nitratları azot qazına çevirən nitritsizləşdirmə bakteriyası kimi canlı orqanizmlər tərəfindən hasil olurdu.


Süxurlar və qazıntı halında olan yanacaqlar

Karbon dioksidin səviyyəsi də çöküntü süxurlarda onu karbonatlara çevirən kimyəvi reaksiyalar ilə azaldı.

Bu süxurlar bəzən geoloji aktivlik nəticəsində Yerin dərinliklərinə hərəkət edirlər.

Karbonatlar vulkanlar vasitəsilə atmosferə karbon dioksid buraxaraq yüksək temperaturla parçalanırlar.

Qazıntı halında olan yanacaqlar milyon illər boyunca əmələ gəliblər

Daşlaşma prosesi geniş miqdarda karbon saxlayıb.

Qazıntı halında olan yanacaqlar yandırıldıqda karbon atmosferə daxil olan karbon dioksidə çevrilir.

Bu əlavə karbon dioksiddən bəzisi həll olmayan karbonatlar (kalsium) hasil edərək dəniz suyu ilə reaksiyaya girir.

Həll olan hidrokarbonatlar (əsasən kalsium və maqnezium) da əmələ gəlir. Amma yanan yanacaqlar atmosferdə karbon dioksidin səviyyəsində yavaş artıma səbəb olur.


Copyright ©2015 Edumedia LLC 
skoool haqqında   Tərəfdaşlar haqqında  Toxunulmazlıq və Təhlükəsizlik
EDUMEDIA şirkəti tərəfindən adaptasiya olunub.