skoool™.az

skoool-un dərslərinə tez keçid.

Mikrodalğalar

Fotosintez prosesində yarpağın rolu

Elektromaqnit radiasiyası

« geri

Ədəd (Orta) – Kəsrlər

Bərabər kəsrlər

Bu düzbucaqlı səkkiz eyni hissəyə bölünmüşdür.

Hər bir hissə düzbucaqlının səkkizdə biridir (1/8).

1/8	1/8	1/8	1/8
1/8	1/8	1/8	1/8

Şəkillərin kəsrlərinin kölgələnməsi.
Aşağıdakı kimi düzbucaqlının üç hissəsini kölgələyirik.

1
4

Nəzərə alın ki, hər bir hissə səkkizdə ikidən ibarətdir. Beləliklə, ³/4 ⁶/8 kimi eynidir.

Bunlar bərabər kəsrlər adlanır. ³/4 = ⁶/8 deyirik.

Kəsrin surət və məxrəcini eyni ədədə vursaq, bərabər kəsr alırıq.

¹/2 = ³/6 (surəti və məxrəci 3-ə vurun)

²/3 = ⁸/12 (surəti və məxrəcini 4-ə vurun)

Kəsrlərin növləri

1. Düzgün olmayan kəsrlər:
Surətdəki ədəd məxrəcdəkindən böyük olduqda. Məsələn, ³/2 düzgün olmayan kəsrdir.

2. Qarışıq ədədlər :
Bu tam ədədlər və kəsrlərin qarışığıdır. Məsələn, 1½.

Bu aşağıdakı kimi düzgün olmayan kəsrə çevrilə bilər.

1½

2 x 1+1
2

3
2

Tam ədədi kəsrin alt ədədinə vururuq və kəsrin alt ədədini toplayırıq.

Məs. 2 x 1 + 1 = 3 verir.

3
2

e.g

2
3

3 x 5 + 2
3

17
3

Düzgün olmayan kəsri qarışıq kəsrə çevirmək:

17
3

= 17 ÷ 3 = 5, qalıq 2

Bu 5 ²/3 kimi yazılır.

2
3

)

Kəsrin ixtisar edilməsi

This involves converting a fraction to its simplest form (or lowest terms).

Kəsri ixtisar etmək surət və məxrəci onların bölündüyü ən böyük ədədə bölmək deməkdir.

Məsələn:	5/10 = ¹/2 (surəti və məxrəci 5-ə bölün) 6/8 = ³/4 (2-ə bölün) 12/20 = ³/5 (4-ə bölün)
Qeyd:	¹/2, ³/4 and ³/5 daha sadələşdirilə bilməz.

Kəsr kimi yazmaq

Misal: Mənim 20 konfetim var, 15-ni yeyirəm. Yediyimin kəsri neçədir?

Yeyilmiş konfetin kəsri 20-də 15-dir. Bu kəsr kimi yazılır 15/20.

Həmişə sadələşdirməliyik, ona görə də 15/20 = ³/4 (5-ə böl)

Ədədin hissəsinin tapılması'

Misal 1: : 8-in ³/4 neçədir?

Qayda: Məxrəcə bölüb, surətə vurun.

8 ÷ 4 x 3 = 6

Beləliklə, 8-in ³/4 = 6

Misal 2: ²/5 of 15 = 15 ÷ 5 x 2 = 6

Məxrəci eyni olan kəsrlərin toplanması və çıxılması

Misallar:

3/5 + 1/5 = 4/5

4/5 – 1/5 = 3/5

2/7 + 3/7 = 5/7

7/8 – 3/8 = 4/8 = 1/2

Məxrəclər eyni olduqda, surətləri toplayırıq və ya çıxırıq.

Məxrəclər müxtəlif olduqda, həmin ədədlərin ən böyük ortaq bölünənini tapırıq..

Misal 1:

¹/2 + 1/3 = ?

2 x 3 = 6

Məxrəci 6 edərək surəti də eyni miqdara vurmalıyıq.

1/2 + 1/3 = 3
6
+
2
6
=
5
6

Başqa sözlə, ¹/2 = 3/6 və 1/3 = 2/6 və indi bu 5/6 almaq üçün toplana bilər. .

Misal 2:
4/5 – 2/3 = ?

(5 x 3 =15)

4/5 = 12/15 and 2/3 = 10/15

Beləliklə, 12/15 – 10/15 = 2/15

Qarışıq ədədləri toplamaq üçün
Əvvəlcə tam ədədləri toplaya və ya çıxa bilərik, sonra isə kəsrləri.

Misal:

3 1
4
+
2 1
3
=
5
7
12

5
7
12

–
2 1
3
=
3
3
12

=
3 1
4

Kəsrlərin vurulması

Kəsrləri vurarkən surəti surətə və məxrəci məxrəcə vururuq, mümkün olduqda cavabı ixtisar edirik.

Misal 1:

³/4 x ²/3

3 x 2
4 x 3

⁶/12 = ¹/2

Ədədlər böyükdürsə, diaqonal olaraq ixtisar edə bilərik.

Misal 2: 15/16 x 24/35 = ?

15 və 35 5-ə ixtisar olunmaqla 3/16 x 24/7 alınır.

16 və 24 8-ə ixtisar olunmaqla 3/2 və 3/7 alınır.

Beləliklə, 15/16 x 24/35 = 3/2 x 3/7 = 9/14

Qarışıq ədəd üçün

Misal 3:

1
4

1
3

= ?

Düzgün olmayan kəsri çevirin, beləliklə, 13/4 x 7/3

91/12 =7 7/12

Kəsrlərin bölünməsi

Qayda: işarəni ÷-dan x ilə dəyişin və ikinci kəsri çevirin. Sonra vurma kimi eyni üsuldan istifadə edin.

Misal:

3/4 ÷ 1/2 = 3/4 x 2/1 = 6/4 = 1

2
4

1½

Qarışıq ədəd üçün

3	1 4	÷	2	1 3	= 13/4 x 3/7 = 39/28 =	1	11 28
Birinci düzgün olmayan kəsri dəyişin, sonra yuxarıdakı qaydadan istifadə edin.

Kəsrin onluq ədədə çevrilməsi

Qayda: üst hissəni alt hissəyə bölün.

Misal 1:	³/4 = 3 ÷ 4 = 0. 75

Və ya	³/4 = 75/100 = 0.75	(alt və üst hissəni 25-ə vurun)


Misal 2 :	3/5 = 3 ÷ 5 = 0.6

Və ya	3/5 = 6/10 = 0.6	(alt və üst hissəni 2-ə vurun)

Qeyd: ikinci üsul kalkulyator olmayan imtahanda çox faydalıdır.

Copyright ©2015 Edumedia LLC
skoool haqqında Tərəfdaşlar haqqında Toxunulmazlıq və Təhlükəsizlik
EDUMEDIA şirkəti tərəfindən adaptasiya olunub.