Sudan istifadə

Bitkilərə su müxtəlif səbəblərdən lazımdır:

• Fotosintez üçün
• Həll olunmuş kimyəvi maddələri bitki orqanlarına daşımaq
• Yarpaqlardan buxarlanma ilə bitkini soyutmaq
• Hüceyrələri möhkəm saxlamaq və bitkiyə dayaq olmaq

Su osmos təzyiqi ilə bitki hüceyrələrinə hərəkət etdikdə vakuol hüceyrə divarına itələndiyinə görə o hüceyrə daxilində təzyiqi artırır. 

Bu, hüceyrələri bərk saxlayan təzyiqdir.

 

Bitkilərdə Daşınma sistemləri

Su və qidalandırıcı maddələr bitki gövdələri daxilində iki ayrıca sistemlə daşınır.

• Su və həll olunmuş mineral duzlar gövdə oduncağı ilə daşınır.

Su osmos təzyiqi ilə kök tük hüceyrələri vasitəsilə torpaqdan sorulur.

Su bitkinin yuxarı hissəsindəki yarpaqlardan suyun buxarlanmasına görə yuxarıya doğru hərəkət edir. Bu buxarlanma adlanır

Suyun bu axını buxarlanma axını adlanır

• Yarpaqlarda hazırlanan şəkər kimi qidalandırıcı maddələr floem toxumasında bitkinin orqanlarına daşınır.

Qidalandırıcı maddələr böyümə üçün hüceyrələr tərəfindən istifadə olunur və artıq qidalandırıcı maddələr köklər kimi saxlanma orqanlarında saxlanılır.

Su bitki toxumasında yuxarıya doğru hərəkət edir,

Qidalandırıcı maddələr floemdə yuxarı və aşağı hərəkət edir

Qidanın floemdə daşındığını fikirləşirsinizsə, hansının hansı olduğunu xatırlaya bilərsiniz.
 

Buxarlanma

Buxarlanma yarpaqların səthindən su buxarının itməsidir.

İsti, quru və küləkli şəraitdə buxarlanmanın sürəti daha böyükdür.

Gövdə ilə götürülən suyun sürətini araşdırmaq üçün fotometrdən istifadə oluna bilər.

Bitkidən gövdə kəsilir və havanın sistemə daxil olmasının qarşısı alınaraq su altındakı aparata daxil edilir.

Hava keçirməz olsun deyə bütün tikişlər Vazelin ilə bərkidilir.

Suyun kapilyar borular boyunca verilmiş vaxtda hərəkət etdiyi məsafə ölçülür.

İrəli getdikcə gövdə suyu daha sürətlə götürür, beləliklə, onun buxarlanma sürəti daha çox olur.
 

Onların tərkibində çoxlu xloroplast vardır

Su yarpağa damarlardan daxil olur.

Su hava boşluqlarına sütunvari və süngər hüceyrələrə yayılır.

Su buxarının bir hissəsi ağızcıq adlanan çox kiçik dəliklər vasitəsilə yarpaqdan buxarlanır 

Bunlara əsasən yarpağın alt səthində rast gəlmək olur.

Karbon dioksid yarpağa ağızcıqlar vasitəsilə havadan daxil olur.

Ağızcığın ölçüsü qoruyucu hüceyrələrlə idarə olunur.

Bitkidə çox su varsa, qoruyucu hüceyrələr bərk və karbon dioksidin daxil olması üçün açıq olur.

Bitkidə su çatışmırsa, qoruyucu hüceyrələr yumşalır və gələcək su itkisini azaltmaq üçün ağızcıqları bağlayır. Bu solmanın qarşısını almağa kömək edir.

Su itkisi də sukeçirməz olan mumlu epidermis ilə azalır.

Quru şəraitdə yaşayan bitkilər daha nazik epidermisə malikdir.