 |
 |
 |
| |
|
|
 |
|
|
 |
| |
|
| |
| |
| Elektromaqnitlər | Elektromaqnitlərdən istifadə | Elektrik cərəyanının Mühərrik effekti | Elektrik mühərriki |
| |
|
Elektrik mühərriki
Elektrik cərəyanı maqnit sahəsini yaradır. Bu elektrik cərəyanının maqnit effekti adlanir. Bundan elektrik mühərrikləri və elektrik açarları kimi əşyaları hərəkət etdirmək üçün istifadə oluna bilər.
Cərəyan naqil halqasından keçərkən halqa zolaq maqnit kimi olur – bir sonluğu şimal qütblü, digəri isə cənub qütblü olur. Buna elektromaqnit deyilir.
Elektromaqnitdə cərəyanı dəyişmək elektromaqnitin qütblərini dəyişir.
Elektromaqnitin gücü bunlarla arta bilər:
-
Halqadakı cərəyanın artırılması
-
Halqadakı dönmələrin sayının artırılması
-
Halqaya dəmirdən mərkəz qoymaq
|
|
Elektromaqnitlərdən istifadə
Elektromaqnitlər tullantı sahələrində maşınları qaldırmaq üçün, elektrik zəngləri və elektrik açarlarında istifadə olunur.
Elektrik açarı ondan axan cərəyan müəyyən rəqəmdən yuxarı qalxdıqda dövrəni kəsmək üçün hazırlanmış təhlükəsizlik qurğusudur.
Şəkil elektrik açarının necə işlədiyini göstərir.
- Cərəyan kontaktlar və elektromaqnitlərdən axır.
- Cərəyan çox yüksək olursa, elektromaqnit daha güclü olur və dəmir tutacağı özünə tərəf çəkir.
- Sonra yay kontaktları ayırır və dövrə kəsilir.
- Dövrəni yenidən birləşdirmək üçün kontaktları geri qaytaran yenidən işə salma düyməsi basılır.
|
 |
| |
|
Elektrik cərəyanının Mühərrik effekti
Cərəyanlı naqil maqnit sahəsinə yerləşdirildikdə qüvvə ilə üzləşə bilər.
Şəkil naqilin yuxarıya doğru necə hərəkət etməsini göstərir. Maqnitin qütbləri və ya naqildən keçən cərəyanın istiqaməti əksdirsə, naqil aşağıya doğru hərəkət edəcək. bu elektrik cərəyanının mühərrik effekti mühərrik effekti adlanır.
Naqil üzərindəki qüvvə daha güclüdür:
- Cərəyan artırsa
- A daha güclü maqnit istifadə olursa
- A naqilin daha uzun hissəsi sahədədirsə
|
 |
|
Elektrik mühərriki
Halqa maqnit sahəsinə yerləşdirilibsə dönəcək. Bu ona görədir ki, cərəyan halqanın hər iki tərəfi boyunca əks istiqamətə hərəkət edir.
Bir tərəf yuxarıya qalxır, digəri isə aşağıya enir.
Bu əsasən mühərrikin necə işləməsidir.
Dönmə effekti daha güclüdür:
- Cərəyan artırsa
- A daha güclü maqnit istifadə olursa
- Halqa üzərində dönmə daha çoxdursa
|
 |
|
|
|
|
