|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Riyazi ifadələr yazmaq | Tənliklərin qurulması
|
Cümlələrdən ifadələr yazmaq
Cümlədən ifadə yazmaq üçün sadələşdirmə qaydasından istifadə edə bilərik.
Misallar:
Aynurun m konfeti, Samirin y konfeti var. İkisinin birlikdə nə qədər konfeti var?
Onların m+y konfeti var.
Bunlar oxşar olmayan şərtlərdir, belə ki, bu cavabı sadələşdirə bilmərik. Bu ifadə kimi yazılır.
Aysunun Rəhilədən 5 ədəd çox konfeti vardır. Aysunun neçə konfeti var?
Aysunun m + 5 konfeti var (oxşar olmayan hədlər)
Səbinənin konfetləri Asimin konfetlərindən 2 dəfə çoxdur. Səbinənin nə qədər konfeti var?
Səbinənin 2 x y = 2y konfeti var (vurma işarəsini buraxmaqla 2y-ə sadələşdirilə bilər)
Orxanın konfetlərinin sayı Səlimin konfetlərinin sayının yarısına bərabərdir. Orxanın nə qədər konfeti var?
Orxanın m / 2 = |
m konfeti var (bölmə)
|
|
2 |
Nadirin konfetləri Nərgizdən n dörd ədəd azdır.
Nadirin m – 4konfeti var (oxşar olmayan hədlər).
|
Tənliklərin qurulması
Tənlik qurmaq barədə çox məlumat verilib.
Misal 1: ədədi 3-ə vurur, sonra 5 əlavə edirəm. Cavab 32-dirsə, ədəd neçədir?
Qoy ədəd y olsun.
Ədədin 3 dəfəsi = 3y
5 əlavə edirik 5=3y+5
beləliklə, 3y+5
|
=32. y tapmaq üçün bu tənliyi həll edə bilərik.
|
3y
|
= 32 – 5
|
(–5)
|
3y
|
= 27
|
(3-ə bölün)
|
y
|
= 27/3
|
|
y
|
= 9
|
|
Ədəd 9-dur. |
|
Misal 2: Düzbucaqlının uzunluğu (m + 3) sm, eni 5 sm-dır. Sahə 50 sm2 olduqda, düzbucaqlının uzunluğunu tapın.
Sahə = Uzunluq x En
50 = ( m + 3) x 5
Bizə lazımdır ki, mötərizələr üç və m-in birlikdə uzunluğu əmələ gətirdiklərini göstərsin
Tənlik 5( m +3) = 50
m-i tapmaq üçün bu tənliyi həll edə bilərik.
5 m + 15
|
= 50 |
(– 15)
|
5 m
|
= 50 – 15 |
|
5 m
|
= 35 |
(5-ə bölün) |
m
|
= 35/5 |
|
m
|
= 7 |
|
uzunluq
|
= m + 3 |
|
|
= 7 + 3 |
|
|
= 10 sm |
|
Misal 3: Düzbucaqlının uzunluğu t-dir. Eni uzunluğundan 5 sm azdır. Perimetri 50 sm-dırsa, t ilə tənliyi qurun və düzbucaqlının uzunluğu və enini tapmaq üçün onu həll edin.
uzunluq = a
en = a – 5
Perimetr = a + a + (a - 5) + (a -5 )
50 =
|
2a + 2a – 10
|
|
50 =
|
4a – 10
|
(+10) |
|
|
|
50 +10=
|
4a
|
|
60 =
|
4a |
(4-ə böl) |
60/4 =
|
a |
|
15 =
|
a |
|
|
|
|
uzunluq = 15 cm
en = 15 – 5 = 10 cm |
|
|
|
|
|