skoool™.com
 

 
skoool updates
skoool-un dərslərinə tez keçid.

Mikrodalğalar

Fotosintez prosesində yarpağın rolu

Elektromaqnit radiasiyası

 

« geri 
Ədəd (orta) – Ədədlər üzərində əməllər
 
Giriş | Toplama | Çıxma | Vurma | | Bölmə  | MABVTB
 

Giriş

Ədədlər üzərində əməllər dörd cür olur- toplama, çıxma, vurma və bölmədir.

İşarələr +, –, x, və ÷.

Bu əməliyyatlar üçün bəzən istifadə olunan sözlər bunlardır:

  • Toplama: cəm, üstəgəl
  • Çıxma: fərq, çıx
  • Vurma: hasil, dəfə
  • Bölmə: nisbət, qismət

 

Toplama

Toplama, məsələn 156 + 378

Həmişə rəqəmləri bir-birinin altında yazıb toplayın:

   156  
+ 378
   534  

 

Çıxma

Çıxma, məsələn 734 – 589

  71 31 4
- 5   8  9   
  1   4  5

Deyirik ki, 4-dən 9-u çıxa bilmərik, beləliklə, növbəti sütundan on götürürük və 9-u 14-dən çıxıb 5 alırıq.

Üçdən götürdüyümüzə görə indi o 2 olmalıdır.

Beləliklə, 8 2-dən çıxılmalıdır.

Yenidən borc götürür və 8-i 12-dən çıxırıq.

Son sütunda 6-dan 5-i çıxırıq.

Bununla da 734 – 589 = 145.

 

Vurma

Qısa vurma: məsələn, 75 x 4

Bunu aşağıdakı kimi yazın:

  75
x  4
300

4 x 5 cavabı 20-dir, 0 yazır, 2-ni yadda saxlayırıq.

Sonra 4 x 7 28 edir, 2-ni əlavə edirik, 30 alırıq.

Uzun vurma: məsələn, 45 x 32

46
   
x 32
   
92
  (46 x 2)
1380
  (46 x 30) Qeyd: 0-ı yazın, 3-ə vurun
1472
   

 

Bölmə

Qısa bölmə: məsələn 56 ÷ 2 =  

 long_division_28

2-ni 5-ə bölürük edir 2, 1 qalıq.

Bu 1 10 kimi 6 sütununa qoyulur, 16 alınır.

Yenidən 16-nı 2-yə bölürük, 8 dəfə, cavab 28 alırıq.

Uzun bölmə: məsələn 7682 ÷ 14 =

  long_division_543
70  
 
  68
 
 
  64
 
    42
 
 
    42
 

14 x 5 = 70, beləliklə, 76-da 14 5 dəfədir, 6 qalıq qalır.

8-i aşağı gətiririk, 68 alınır.

Yenidən 68-də 14 4 dəfədir, qalıq 4-dür, çünki 14 x 4 = 64.

42 almaq üçün 2-ni aşağı gətiririk.

42-də 14 3 dəfədir, çünki 14 x 3 = 42, qalıq yoxdur.

 

MABVTB

MABVTB   Əməllərin yerinə yetrilmə ardıcıllığı

M mötərizə
A ardıcıllıq
B bölmə
V vurma
T toplama
B bölmə

Məsələn, 5 + 3 x 2 = 5 + 6 = 11 hesablayın..

+  işarəsindən əvvəl x qoymalıyıq

( 5 + 3 ) x 2 = 8 x 2 = 16.

Bu halda x-dən qabaq mötərizə qoymalıyıq.

12 – 6 ÷ 2 = 9.

Çıxmadan əvvəl bölməni aparırıq.


Copyright ©2015 Edumedia LLC 
skoool haqqında   Tərəfdaşlar haqqında  Toxunulmazlıq və Təhlükəsizlik
EDUMEDIA şirkəti tərəfindən adaptasiya olunub.