skoool™.az

skoool-un dərslərinə tez keçid.

Mikrodalğalar

Fotosintez prosesində yarpağın rolu

Elektromaqnit radiasiyası

« geri

Ədəd (Orta) – Faizlər

Faizlər anlayışı | Ədədin faizin tapılması | Faizlə artırma və ya azaltma
İki ədədin faiz nisbəti

Faizlər anlayışıs

Faizlər məxrəci 100 olan kəsrlərdir.

Məsələn,	50 faiz (50%) = 50/100 = 1/2
	20 faiz (20%) = 20/100 = 1/5

Kəsrin və ya onluq ədədin faizə çevrilməsi – sadə 100-ə vurun.

Misallar:	½ x 100 = 50		beləliklə	½ = 50%
	¼ x 100 = 25		beləliklə	¼ = 25%
	1/3 x 100 = 33	1 3	beləliklə	1 3	= 33	1 3	%
	0.35 x 100 = 35		beləliklə	0.35 = 35%
	0.625 x 100 = 62.5		beləliklə	0.625 = 62.5%

Faizin onluq ədədə və ya kəsrə çevrilməsi – sadəcə 100-ə bölün.

Misallar:	28% = 28/100 = 7/25
	75% = 75/100 = ¾
	28% = 28/100 = 0.28
	75% = 75/100 = 0.25

Miqdarın faizinin tapılması

Misal 1: 40-ın 25%-ni tapın.

Üsul: 25%-I kəsr kimi yazın və sonra 40-a vurun.

40-ın 25%-i	=	25 100	x 40
	=	¼ x 40
	=	10

Misal 2: 60-ın 50%-ni hesablayın.

=	50 100	x 60
=	½ x 60
=	30

Qeyd: kalkulyatorsuz imtahan zamanı 10% istifadə üçün ən asan faizdir.

10% = 10/100 =1/10 beləliklə, miqdarın 10%-i sadəcə onda birdir, bud a 10-a bölünməklə tapıla bilər.

10% of 30 = 30 ÷ 10 = 3

10% of 80 = 8

10% of 250 = 25

10% of 16 = 1.6

10% of 38 = 3.8

Bundan digər faizləri tapmaq üçün də istifadə edə bilərik.

	30-un 20%-i	= 3 x 2 = 6 (sadəcə 10%-i ikiqat edin)
	30-un 30%-i	= 3 x 3 = 9 (10%-i 3-ə vurun)
	30-un 15%-i	= 30-un 10%-i + 30-un 5%-i
		= 3 + 1.5
		= 4.5

Bu üsuldan istifadə etməklə kalkulyatorsuz vuruqları 10 və ya 5 olan istənilən faizi hesablaya bilərik.

Ədədin faizlə artırma və ya azaltmasının tapılması

Misal 1: 40AZN –ni 8% artırın.

Üsul: 8%-i tapın və üzərinə əlavə edin.

	40-ın 8%-i	= 40-ın 8/100
		= 40 ÷ 100 x 8
		= 3.2 (kalkulyatorlu üsul)

Beləliklə, 40-ın 8%-i = 3.20AZN (qeyd: kalkulyatorda 3.2 olacaq, amma pul üçün 3.20AZN kimi yazılmamalıdır)

İndi bunu 43.20AZN almaq üçün 40-a əlavə edin.

Və ya

40-ın (100 + 8) %	= 108% of 40 tapın
	= 108/100 of 40
	= 40 ÷ 100 x108 (kalkulyatorda)
	= £43.20

Misal 2: 40AZN -nı 8% azaldın.

Bu halda 8%-i çıxırıq.

40AZN – 3.20 = 36.80AZN

Və ya

100 – 8 = 92 beləliklə 40-ın 92%-i = 36.80AZN (cavabı birbaşa verir)

Misal 3: Endirim zamanı bütün qiymətlər 30% azaldılır. Qiyməti 80AZN olan paltonun endirim qiyməti nə qədərdir?

Azalma = 80-nin 30%-i = 24AZN

Endirim qiyməti = 80 – 24 = 56AZN

İki ədədin faiz nisbəti

Kəsr kimi yazmaq kimidir, sonra faizə çevrilir.

Misal 1: Sınaqda 20-dən 18 bal toplamışam. Bu faiz kimi nə qədərdir.

Kəsr	=	18/20
18/20 x 100	=	100 ÷ 20 x 18
	=	90
Beləliklə, 18/20	=	90%

Misal 2: 40 konfetim var, 8-ni yedim. Yediyimin kəsri neçədir?

8/40

20%

Qalanın faizi nə qədərdir?

100 – 20

80, beləliklə, məndə 80% qalıb.

Copyright ©2015 Edumedia LLC
skoool haqqında Tərəfdaşlar haqqında Toxunulmazlıq və Təhlükəsizlik
EDUMEDIA şirkəti tərəfindən adaptasiya olunub.