Ehtimal şkalası və düsturu

Ehtimal hadisənin baş vermə mümkünlüyünün ölçüsüdür.
Aşağıda göstərildiyi kimi sıfırdan birə qədər şkala istifadə olunur.

Misallar:
İki tərəfli qəpik ilə üst hissənin atılması ehtimalı 1-dir (şübhəsiz).
Arxa hissənin atılması mümkünlüyü 0-dır (qeyri-mümkün).
Simmetrik qəpik ilə üst hissənin atılma mümkünlüyü 0.5-dir (dəqiq).

Ehtimalın hesablanması
Bütün nəticələr bərabər mümkün olsa, onda baş verən A hadisəsinin ehtimalı bu düstur ilə verilir:

Bərabər mümkün nəticələr

Zərlər atıldıqda və göstərilən ədəd qeydə alındıqda, altı mümkün nəticə var: 1, 2, 3, 4, 5, 6.
Zər tam kubdursa, bu ədədlərin hər biri bərabər mümkün gələcəklər. Deyirik ki, altı bərabər mümkün nəticə vardır.

Misal 1: Normal zər ilə dəqiq ədədin alınması ehtimalı aşağıdakı kimidir:

Misal 2: 4-dən böyük ədədin alınması ehtimalı

Misal 3: Baş verməyən hadisənin ehtimalı, məs.: 6 ədədinin alınmaması.
P (6) = 1/6 (zər) 

Bu ona görədir ki, hadisənin baş verəcəyi və ya verməyəcəyi yəqinlikdir.


Misal 4:Tennis yarışını udmaq ehtimalı 0.3-dürsə, uduzmaq ehtimalı neçədir?

P (tennisdə udur) = 0.3 

Təcrübi ehtimal

Ehtimal təcrübə ilə yoxlanıla bilər. Məsələn, pul 100 dəfə atılır və nəticələr qeydə alınır.

Üst hissənin sayı = 47
Arxa hissənin sayı = 53

Üst hissə üçün nisbi tezlik = 47/100 və arxa hissə üçün = 53/100.

Bunlar ehtimallara yaxınlaşırlar, amma yalnız çoxsaylı sınamalar üzrə dəqiq olurlar.

Misal: çertyoj knopkası 50 dəfə atılır və aşağıdakı nəticələr əldə edilir:

İti ucla aşağıya enmə = 10 

Yastı sonluq ilə aşağıya enmə = 40