skoool™.com
 

 
skoool updates
skoool-un dərslərinə tez keçid.

Mikrodalğalar

Fotosintez prosesində yarpağın rolu

Elektromaqnit radiasiyası

 

« geri 
Cəbr (Orta) - Ardıcıllığın N-ci həddi
 
Ədədi Ardıcıllıqlar | N –inci hədd | Kvadrat ardıcıllıqlar
 
Ədədi ardıcıllıqlar

Ədədi ardıcıllıq ədədlərin görünə bilən müəyyən qayda ilə düzülüşüdür.

Nümunə üçün:

  5,10,20,40… hər dəfə son həddi 2-ə vur…..80,160

3,5,7,9,…..hər dəfə iki əlavə et…..11,13

25,21,17,13,…hər dəfə dörd çıx …..9, 5
 

Yuxarıdakı misallarda çətin ardıcıllıqlar ilə birlikdə sadə nümunələr var, bizə nümunə axtarmaq və sonra ədədin ardıcıllıqda hər-hansı bir həddini hesablamaq üçün qayda yaratmaq lazımıdır.
 
 

Ardıcıllığın N- ci həddi üçün düstur.

Hər-hansı həddin tapılması qaydası n–ci həddin tapılmasıdır.

Nümunə üçün:
Verilən ədədi ardıcıllıqlar: 6,10,14,18,……

   
a) n həddini tapın b) 20-ci hədd c) Əgər 9-cu hədd 42-dirsə, n-nin qiyməti neçədir?
   
Biz hər müddəa arasındakı fərqlərə baxırıq.
 
  6 10 14 18
\ _/\_ /\_ /
4 4 4
Fərq 4-dür
   
  9-cu hədd ilə bağlı ümumi düstur:
 
 
9-cu hədd = a + (n-1)d
burada a= 1-ci hədd=6
n = hədd sayı
D= fərq = 4
 
 
Bu ədədi ardıcıllıq üçün 9-cu hədd = 6 +(n-1)4
= 6 + 4n -4
= 2 + 4n
     
Biz indi bu düsturdan ədədi ardıcıllıqda hər-hansı bir həddin qiymətini tapmaq üçün istifadə edə bilərik.
     
     
b) 20-ci hədd =
2 + 4x20
= 82
çünki n=20
     
c) 9-cu hədd = 42  
     
  42 = 2 + 4n
40 = 4n
n=10
 
 

Belə ki, 10-cu hədd 42-dir.

Bu düstur xətti ardıcıllıq üçün istifadə olunacaq. Xətti ardıcıllıqda fərq dəyişməzdir. Yuxarıdakı ardıcıllıqda 4-dür.

     
Kvadrat ardıcıllıqları    
 
Bu növdə 1-ci fərq sabit deyil. 2-ci fərq dəyişməzdir.
 
Nümunə üçün:
3,8,15,24,36……… ardıcıllıqdır.
  3 8 15 24 35
\_/\_ /\_ /\_ /
5 7 9 11
\_ /\_ /\_ /
2 2 2
1ci fərq

2ci fərq


Bu kvadrat ardıcıllıqdır, çünki 2-ci fərq sabitdir (bu halda, 2.).

Kvadratla bağlı ümumi düstur aşağıdakıdır:

N həddi = a + (n-1)d1 + ½(n-1)(n-2)d2
burada a = 1ci hədd

d1= 1ci fərq

d2= 2ci fərq

= 3 =5 = 2
 
  N həddi = 3 + (n-1)5 + ½ (n-1)(n-2)2
=3 + 5n - 5 +n2 -3n + 2
=n2 +2n
 
Biz 100-cü həddi tapmaq üçün bunu istifadə edə bilərik:
 
  100-cü hədd = 1002 +200
= 10200
 
İkinci fərq sabit olsa, biz bu metodu kvadrat ardıcıllığı üçün istifadə edə bilərik.

Copyright ©2015 Edumedia LLC 
skoool haqqında   Tərəfdaşlar haqqında  Toxunulmazlıq və Təhlükəsizlik
EDUMEDIA şirkəti tərəfindən adaptasiya olunub.