 |
 |
 |
| |
|
|
 |
|
|
 |
| |
|
| |
Düz Mütənasiblik (cəbri) | Tərs mütənasiblik
|
Düz Mütənasiblik (cəbri)
|
İki dəyişən y və x düz mütənasibdirlərsə, onları birləşdirən tənlik yaza bilərik.
Düz mütənasiblik üzrə tənlik
|
| |
y = kx |
burada k sabitdir. |
|
Məsələlər
1) x=8, y=56 olduqda y-in x-ə düz mütənasib olması verilir. x=12 olduqda y hesablayın.
|
|
a) k-nın qiymətini tapın |
y = kx |
x = 8 |
y = 56 |
|
56 = k x 8
|
|
k = 56/8
|
|
k = 7
|
|
b) tənlikdə x-i 7 ilə əvəz edin |
|
|
y = 7x |
|
|
"x = 12 olduqda" |
|
|
y = 7 x 12
y = 84 |
|
2) p-nin t2-ə düz mütənasib, p=16, t=2 verilmişdir
|
|
a) t = 5 olduqda p-ni hesablayın.
|
b) p = 81 olduqda t-ni hesablayın.
|
|
a) p = kt2 |
|
| |
|
|
| |
16 = k x 4
|
|
| |
k = 4
|
|
|
p = 4t2
|
(t = 5)
|
| |
p = 4 x 25
|
|
|
p = 100 |
|
| |
b) p = 4t2 |
(p = 81) |
| |
81 = 4 x t2
|
|
| |
t2 = 81/4
|
|
| |
t = 9/2
t = 4.5 |
|
|
|
Tərs mütənasiblik
| İki dəyişən y və x tərs mütənasib olduqda, tənlik y = k/x olur. |
y = k/x |
|
Misallar |
1) y x-ə tərs mütənasib, x=4 olduqda y=5-dirsə
|
| |
a) x = 10 y hesablayın.
|
b) y = 40 x hesablayın.
|
|
|
|
a) y = k/x
|
| |
5 = k/4 |
| |
|
| |
k = 20 |
| |
|
|
| |
y = 20/x
|
x = 10
|
| |
y=20/10
|
| |
y=2 |
| |
|
| |
b) 40 = 20/x
|
| |
x = 0.5 |
| |
|
f  w ilə tərs mütənasib, f = 10, w = 16 olduqda.
|
| a) w = 9 olduqda f-ni tapın |
b) f=4 olduqda w tapın. |
| |
a) f = k/w |
|
| |
|
|
| |
10 = k/16 |
|
| |
|
|
| |
10 = k/4
k = 160 |
|
| |
|
|
| |
f = 40/9
|
w = 9
|
| |
f = 40/3
f = 13.3 (1dp) |
|
| |
|
|
| |
b) 4 = 40/ w |
|
| |
|
|
| |
vw = 40/4 |
|
| |
|
|
| |
w =10
w = 100 |
|
|
|
|
|
|
