 |
 |
 |
| |
|
|
 |
|
|
 |
| |
|
| |
Koordinatlar | Qrafiklər (sadə) | Kvadrat Qrafiklər
|
|
Koordinatlar
Bunlar koordinat sistemində nöqtə çəkməyin bir üsuludur.
A nöqtəsini (2,3) koordinatları ilə çəkmək üçün 0-dan başlayırıq və iki vahid sağa və x və y oxları üzərində üç vahid yuxarı çəkirik . Xətlərin kəsişmə nöqtəsi tələb olunan nöqtədir.
Nöqtə qoymaq üzrə misallar:
Aşağıdakı koordinat sistemində A(2,3), B(5,1), C(-3,-2), D(2,-3) və E(-1,2) nöqtələrini qurun.
 |
|
Qeyd: Mötərizədəki birinci ədəd nöqtənin absisini, ikinci ədəd isə nöqtənin koordinatını bildirir.
|
|
Qrafiklər (sadə)
Xətt qrafiki tənlik şəklində verilə bilər.
|
Düz xətlər qrafiki
Düz xəttin tənliyinə misal y=2x.
|
Tənliyin qrafikini çəkmək
Bu qrafiki koordinatları tapmaqla çəkə bilərik. Bu məqsədlə x üçün qiymətləri tapırıq və y-in qiymətlərini tapmaq üçün tənlikdə yerinə qoyuruq. Nəticələr aşağıdakı kimi cədvələ qoyulur.
| y=2x üçün koordinatlar cədvəli |
| x |
y |
|
| -1 |
-2 |
y = 2 x -1 = -2 |
| 0 |
0 |
y = 2 x 0 = 0 |
| 1 |
2 |
y = 2 x 1 = 2 |
| 3 |
6 |
y= 2 x 3= 6 |
|
| |
|
Bu nöqtələri qeyd edib nöqtələrdən keçən xətt keçirsək y=2x düz xətt qrafikini alarıq.
|
| |
y=2x |
|
|
|
Qrafikləri bilinən bəzi sadə tənliklər.
1) y xətləri, bunlar üfüqi xətlərdir. Məsələn: y=2 y=-3 y=0.
2) x xətləri, bunlar şaquli xətlərdir. Məsələn: x=5 x=10 x=0.
3) y=x və y=-x tənbölən xətlərdir.
4) x+y xətləri, məsələn x+y = 1 x oxu üzərində 1-dən, y oxu üzərində 1-dən keçir.
|
| x və y xətlərinin qrafikləri |
.jpg) |
|
| |
| y=x və y=-x qrafiki |
.jpg) |
| |
| x+y = 4 və x+y = 1 qrafiki |
 |
| |
|
|
Kvadrat qrafiklər
Bunlar u şəkillidir və ən yüksək qüvvəti x2 olan tənliyin qrafikindən götürülür. Ən sadə misal y=x2.
| y=x2 qrafikinin çəkilməsi |
| y=x2 |
| |
| x |
y |
| -3 |
9 |
| -2 |
4 |
| -1 |
1 |
| 0 |
0 |
| 1 |
1 |
| 2 |
4 |
| 3 |
9 |
|
| Bu koordinatlar y=x2 qrafikini verməklə aşağıdakı kimi çəkilir. |
|
|
|
|
|
